اطلاع فوری از آخرین برنامه‌های جدال

فهرست مطالب

جنگ روایت‌ها؛ اعتراض یا قتل با چاقوی سی سانتی

اولین برنامه‌ی امروز صبح بی‌بی‌سی فارسی با خبر فوری اعدام مجیدرضا رهنورد در مشهد متوقف شد. رسانه‌ها و افکار عمومی در این چند روز و پس از اجرای حکم اعدام محسن شکاری، در فضای خبری و احساسیِ ملتهبی بودند و اغلب برنامه‌ها و بحث‌ها حول محاربه و مجازات اعدام می‌گشت. در دو روز گذشته کاربران توییتر با ترند کردن نام ماهان صدرات سعی کردند از اجرای حکم جلوگیری کنند و ناگهان خبر اعدام شخصی دیگر اولین خبر امروز صبح بود. خبری که در فاصله‌ای کمتر از یک ساعت ترند توییتر شد و هرچه بیشتر خورشید در ایران بالا می‌رفت، تعداد تکرار شدن نام مجیدرضا رهنورد در توییتر فارسی هم رو به افزایش بود. اما طبق گزارش بی‌بی‌سی فارسی و ایران اینترنشنال، مجیدرضا رهنورد چه کسی بود و چه چیز در این پرونده باعث التهاب دوچندان افکار عمومی و خبرسازی رسانه‌ها شده؟ 

«به‌ دار آویخته شدن» دومین معترض

نخستین تاکید بی‌بی‌سی فارسی در اطلاع‌رسانی اجرای این حکم در اینستاگرام، نحوه‌ی اجرای آن است: «در ملاء عام». تاکیدی که در سایت بی‌بی‌سی روی مدت زمان بازداشت تا اجرای حکم مجیدرضا رهنورد است: «۲۳ روز پس از دستگیری» و این‌بار به جای واژه‌ی اعدام به کرات از «به دار آویخته شدن» استفاده می‌کند. به گزارش بی‌بی‌سی و به نقل از قوه قضاییه ایران اتهام رهنورد کشتن دو بسیجی با سلاح سرد بوده. اتهامی که به گفته‌ی این رسانه بدون دخالت وکیل و به شکل «دادگاه صحرایی» به آن رسیدگی شده و این سرعت بالا مرکز توجه بی‌بی‌سی در این اطلاع‌رسانی ست. مجیدرضا رهنورد به عنوان دومین معترضی که اعدام شده اعلام می‌شود و توییتر فارسی نیز با بی‌گناه دانستن رهنورد به سوگ این اعدام می‌نشیند. در پیشینه‌ی این خبر نمی‌خوانیم که به چه علت رهنورد به عنوان معترض شناخته شده و به این سرعت و در ملاء عام اعدام شده و همچنین هیچ اثری از مستندات منسوب به این پرونده در پیشینه‌ی خبر بی‌بی‌سی دیده نمی‌شود.

جرمی که عنوان نمی‌شود

خبر اعدام مجیدرضا رهنورد تایملاین فارسی را درنوردیده و تیتر یک تمام رسانه‌های فارسی زبان شده. ایران اینترنشنال با تاکید بر دومین اعدامی که در ارتباط با «خیزش سراسری» انجام شده، در توییتر خود به کشتی‌گیر بودن او و همزمانی این اعدام با فینال کشتی آزاد و همچنین خاکسپاری مخفیانه رهنورد در تیتر خود اشاره می‌کند. اما مخاطب اینترنشنال با باز کردن این خبر و خواندن محتوای آن حتی باخبر هم نمی‌شود که «حمله با سلاح سرد» منجر به مرگ دو نفر و زخمی شدن چهار نفر دیگر شده و حکم اعدام برای محاربه و حمل سلاح سرد و کشته شدن دو انسان صادر شده. تاکید اینترنشنال بر مخفیانه دفن کردن پیکر اعدامی و بعد اطلاع دادن مکان دفن به خانواده‌اش هم در ادامه تبدیل به یادآوری اعدام‌های دهه‌ی شصت می‌شود و از رهنورد به عنوان دومین قربانی خیزش سراسری یاد می‌شود. 

اما طرف مقابل چه روایتی از این اعدام دارد و چرا ملاء عام؟ 

قاتل در مقابل قهرمان بی‌گناه

خبرگزاری‌های حکومتی از صبح زود امروز و همزمان با رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور روایت‌هایی از دادگاه و نحوه ارتکاب جرم مجیدرضا رهنورد را با جزئیات منتشر کردند. به روایت میزان، فارس و مشرق مجیدرضا رهنورد در روز ۲۶ آبان با چاقو به دو دانشجوی بسیجی حمله می‌کند، با ضربات متوالی به سر و گردن این دو نفر را به قتل می‌رساند و بعد در پروسه‌ی فرار چهار نفر دیگر را مضروب می‌کند و می‌گریزد. دو روز بعد ماموران او را حین فرار از کشور بازداشت می‌کنند و به سرعت روند دادرسی را شروع می‌کنند. اما چرا به سرعت؟ در گزارش‌ها از دادگاه رهنورد به روایت شاهدان از این حادثه پرداخته و به صورت مجزا دو فیلم از دو زاویه از اقدامات مجیدرضا رهنورد منتشر شده. دو فیلمی که به وضوح نحوه‌ی قتل دو بسیجی را نشان می‌دهد، تشکیکی در صحت آن نشده ولی اثری هم از آن در هیچ‌کدام از رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور دیده نمی‌شود. 

به نظر می‌رسد در جنگ روایات و در بستر روایت‌سازی، اگر مخاطب این دو رسانه به سمت خبرگزاری‌ قوه قضاییه و خود به دنبال مستندات این پرونده نروند، در متن و پیشینه‌ی خبر این رسانه‌ها چیزی از علت ارتکاب و نحوه‌ی ارتکاب قتل با چاقوی سی سانتی دستگیر کسی نمی‌شود. بی‌بی‌سی فارسی از زمان انتشار این خبر در خبرگزاری قوه قضاییه تا الان بیش از ده پست خود در اینستاگرام را به حواشی پس از اعدام مجید رضا رهنورد اختصاص داده. از انتشار عکس‌های او در آغوش مادرش گرفته تا واکنش مقامات اروپایی به این خبر. ایران اینترنشنال نیز با انتشار بیش از ده پست در این باره بر‌ آتش اعدام شدن یک «معترض» دمیده و به نظر نمی‌رسد در هیچ کدام از این رسانه بر خلاف مورد محسن شکاری که محل بحث داشت، به مستندات این پرونده برای شفاف کردن افکار عمومی و مخاطبان اشاره‌ای بشود.